Εκπαιδευτικό Ίδρυμα ►15ο Γενικό Λύκειο Αθηνών, Κυψέλη.

Εκπαιδευτικό πλαίσιο ► Β΄ τάξη Γενικού Λυκείου.

Συγκείμενο τάξης ► 18 μαθητές/μαθήτριες, διαφορετικού γνωστικού και πολιτισμικού κεφαλαίου. Η τάξη αποτελείται από 14 γηγενείς και 4 πρόσφυγες/μετανάστες, οι οποίοι διαβιούν στην Ελλάδα από 3 έως 4 χρόνια και μιλούν την αραβική γλώσσα άριστα, την ελληνική και την αγγλική σε μέτριο επίπεδο.

Πρόγραμμα Σπουδών/Μάθημα► Φιλοσοφία.

Θεματικό πεδίο ► Πολιτική Φιλοσοφία. Πώς πρέπει να οργανώνουμε τις κοινωνίες μας;

Θεματική ενότητα ► Οι διακρίσεις στην κοινωνία. Άτομα με Ειδικές Ικανότητες.

Πρότερη γνώση μαθητών/μαθητριών ► Πληροφόρηση από το οικογενειακό περιβάλλον, τον κοινωνικό περίγυρο, τα Μ.Μ.Ε., το σχολείο.

Πρότερη γνώση/ Σχολικό πρόγραμμα σπουδών: α)Γλώσσα γ’ Δημοτικού. Ενότητα «Στο σπίτι και στη γειτονιά». β)Νεοελληνική γλώσσα γ’ Γυμνασίου. Ενότητα 3η «Είμαστε όλοι ίδιοι. Είμαστε όλοι διαφορετικοί».

Κατευθύνσεις προς τους εκπαιδευτικούς.

Δραστηριότητα: Ο/Η εκπαιδευτικός αναθέτει στους μαθητές να γράψουν ένα ατομικό κείμενο έκτασης 1-2 παραγράφων, δίνοντας χρονικό περιθώριο περίπου 10΄. Ζητάει να απαντήσουν σε ερωτήματα, τα οποία καταγράφει στον πίνακα. Πιο συγκεκριμένα:

• Τι αντιλαμβάνονται ως αναπηρία;
• Ποιες μορφές αναπηρίας αναγνωρίζουν;
• Να απαντήσουν μονολεκτικά, εάν έχουν στο οικογενειακό περιβάλλον τους ή στον κοινωνικό περίγυρό τους άτομα με αναπηρία, με τα οποία έρχονται σε επικοινωνία και αλληλεπίδραση.

Στη συνέχεια, σχηματίζει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο γράφει τη λέξη «αναπηρία» και, καθώς κάθε παιδί διαβάζει το κείμενό του, συγκεντρώνει, με τη βοήθεια των συμμαθητών του, τις συναφείς πληροφορίες. Στο τέλος, πραγματοποιείται διάλογος, τον οποίο συντονίζει ο/η εκπαιδευτικός.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας, ο/η εκπαιδευτικός μεριμνά, κυρίως, για τα παιδιά με μεταναστευτικό υπόβαθρο είτε στην καταγραφή των απαντήσεων είτε στην ανάγνωση του κειμένου.

Χώρος δραστηριότητας: σχολική τάξη.

Εργαλεία δραστηριότητας: χαρτί, στυλό, πίνακας.

Προθετικότητα: Ο/Η εκπαιδευτικός, με τη χρήση της «ιδεοθύελλας» υπό τη μορφή γραπτού κειμένου, εξερευνά τις γνώσεις και την πληροφόρηση των μαθητών, αναφορικά στο θέμα της αναπηρίας και ανιχνεύει πόσο οικείο φαινόμενο αποτελεί για αυτούς. Επιπλέον, προωθεί την κριτική σκέψη, την αλληλεπίδραση και τον διάλογο μεταξύ τους.

Κατευθύνσεις προς τους εκπαιδευτικούς.

Δραστηριότητα: Ο/Η εκπαιδευτικός χωρίζει τους μαθητές σε τρεις ομάδες και σε κάθε ομάδα δημιουργεί ζεύγη. Μεριμνά στην ένταξη των παιδιών με μεταναστευτικό υπόβαθρο σε διαφορετικές ομάδες, κατά το δυνατόν. Αρχικά, ζητάει από την πρώτη ομάδα, ο ένας μαθητής από κάθε ζευγάρι να κλείσει τα μάτια του με ένα μαντήλι και με τη βοήθεια του άλλου να περιηγηθεί στον χώρο της τάξης. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται με τον άλλον μαθητή από κάθε ζεύγος. Από τη δεύτερη ομάδα ζητάει ο ένας να κλείσει καλά τα αυτιά του και ο άλλος, μιλώντας χαμηλόφωνα και κάνοντας χειρονομίες, να μιλήσει. Ο μαθητής με τα κλειστά αυτιά θα προσπαθήσει να καταλάβει τι του λέει ο συμμαθητής του. Ακολούθως, ο/η εκπαιδευτικός αναθέτει στα παιδιά να φέρουν μέσα στην τάξη κάποια εμπόδια και οι μαθητές της τρίτης ομάδας να περπατήσουν μέσα στο χώρο με τα χέρια «δεμένα». Στο τέλος, πραγματοποιείται συζήτηση, σχετικά με τις εντυπώσεις και τις παρατηρήσεις των παιδιών από την εμπειρία τους.

Για την εφαρμογή του τρίτου σκέλους της δραστηριότητας, είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν όργανα και παιχνίδια από τον χώρο του γυμναστηρίου, όπως κώνοι, μπάλες γυμναστικής, στεφάνια, step.

Χώρος δραστηριότητας: σχολική τάξη.

Εργαλεία δραστηριότητας: μαντήλια, όργανα/παιχνίδια γυμναστικής.

Προθετικότητα: Μέσω της δραστηριότητας, οι μαθητές «βιώνουν» τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία, όπως οι τυφλοί, οι κωφοί και οι άνθρωποι που δεν έχουν χέρια. Επομένως, καλλιεργείται η αξία της ενσυναίσθησης και της αλληλεγγύης, προβάλλοντας την ανάγκη βοήθειας από τους συνανθρώπους τους.

Κατευθύνσεις προς τους εκπαιδευτικούς.

Δραστηριότητα: Ο/Η εκπαιδευτικός χωρίζει τους μαθητές σε τέσσερις ομάδες των τεσσάρων ατόμων. Εντάσσει τα παιδιά με μεταναστευτικό υπόβαθρο σε διαφορετικές ομάδες. Συμμετέχει και ο ίδιος/η ίδια στη δραστηριότητα σε συνεργασία με δύο μαθητές. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει να συλλέξει στοιχεία από το διαδίκτυο, όπως άρθρα, έρευνες και φωτογραφίες για κάθε μία από τις ακόλουθες αναπηρίες:

• Αυτισμός
• Τύφλωση
• Κώφωση
• Προβλήματα Υγείας (π.χ. λευχαιμία)
• Κινητική αναπηρία

Στη συνέχεια, κάθε ομάδα δημιουργεί μια πολυτροπική εργασία, την οποία παρουσιάζει στην ολομέλεια της τάξης. Ο/Η εκπαιδευτικός ενισχύει τους μαθητές και τους κατευθύνει στην ανίχνευση στοιχείων, στην αναζήτηση πηγών και στη δημιουργία πολυτροπικής εργασίας.

Χώρος δραστηριότητας: σχολική αίθουσα υπολογιστών, σχολική βιβλιοθήκη, ουδέτερος χώρος της επιλογής κάθε ομάδας.

Εργαλεία δραστηριότητας: ψηφιακά μέσα.

Προθετικότητα: Οι μαθητές, μέσω της συνεργατικής έρευνας, της συνδημιουργίας και της ενεργούς ακρόασης των άλλων εργασιών, εισάγονται στους ορισμούς των εννοιών, κατανοούν το λεξιλόγιο και εξετάζουν το θέμα εις βάθος. Παράλληλα, ενισχύονται οι δεξιότητές τους στη χρήση ψηφιακών μέσων και στη δημιουργία πολυτροπικών κειμένων.

Κατευθύνσεις προς τους εκπαιδευτικούς.

Δραστηριότητα: Ο/Η εκπαιδευτικός εφαρμόζει τη δραστηριότητα «Απαντώ- Συνθέτω- Μοιράζομαι» (Χολέβας, Αλεξόπουλος & Αναστασόπουλος, 2018). Αρχικά, χωρίζει τους μαθητές σε έξι ομάδες των τριών ατόμων, φροντίζοντας, οι μαθητές με μεταναστευτικό υπόβαθρο να ενταχθούν σε διαφορετικές ομάδες. Διαμορφώνοντας κατάλληλα την αίθουσα, δημιουργεί συγκεκριμένο χώρο εργασίας για κάθε ομάδα. Σε κάθε μία παρέχει εικόνες με θέμα τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα Άτομα με Ειδικές Ικανότητες στην καθημερινή τους ζωή. Ζητάει από τους μαθητές κάθε ομάδας να συζητήσουν μεταξύ τους, για 10΄-15΄, λαμβάνοντας ως έναυσμα τις εικόνες αυτές. Τους βοηθά, εκφράζοντας κάποιες ενδεικτικές ερωτήσεις, με τις οποίες μπορούν να ξεκινήσουν τη συζήτηση. Έπειτα, αναθέτει στα παιδιά να συνθέσουν και να καταγράψουν τα συμπεράσματα και τις παρατηρήσεις τους και να τα μοιραστούν με την υπόλοιπη τάξη.

Χώρος δραστηριότητας: σχολική τάξη.

Εργαλεία δραστηριότητας: εικόνες, χαρτί, στυλό.

Προθετικότητα: Η δραστηριότητα συμβάλλει στην άσκηση της κριτικής σκέψης σχετικά με τα προβλήματα, με τα οποία έρχονται αντιμέτωπα τα Άτομα με Ειδικές Ικανότητες, στον διάλογο μεταξύ των μαθητών, στη σύνθεση των πληροφοριών σε νέα γνώση και στον διαμοιρασμό της θεωρίας με την ευρύτερη τάξη ή το σχολείο. Παράλληλα, ενισχύεται η συνεργασία και η συνδημιουργία τους.

                                                                                                                         Ethnos,gr

Κατευθύνσεις προς τους εκπαιδευτικούς.

Δραστηριότητα: Ο/Η εκπαιδευτικός, μετά από συνεννόηση και συγκατάθεση εκ μέρους του σχολείου, της Ομοσπονδίας Κωφών Ελλάδος και των γονέων- των γηγενών μαθητών και των μαθητών με μεταναστευτικό υπόβαθρο- πραγματοποιεί επίσκεψη στον χώρο της ΟΜ.Κ.Ε. Εκεί, τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να «υποβάλλουν» ερωτήσεις σε άτομα κωφά και βαρήκοα. Οι ερωτήσεις έχουν ήδη προετοιμαστεί από τα ίδια, με τις υποδείξεις του/της εκπαιδευτικού σε προγενέστερη φάση και αφορούν στην προσωπικότητα των ΑμεΑ, τις ικανότητές τους, τις σπουδές, την εργασία τους, αλλά και στην αντιμετώπισή τους από το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Στο τέλος, οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να «μιλήσουν» τη νοηματική γλώσσα, σε μια προσπάθεια να επικοινωνήσουν με τα Άτομα με Ειδικές Ικανότητες με τον δικό τους κώδικα επικοινωνίας.

Χώρος δραστηριότητας: Ομοσπονδία Κωφών Ελλάδος.

Δίαυλοι επικοινωνίας: χειλανάγνωση εκ μέρους των κωφών/βαρήκοων ατόμων, συνδρομή διερμηνέα.

Προθετικότητα: Η εν λόγω δράση προσφέρει στους μαθητές τη «διά ζώσης» άντληση πληροφοριών. Μέσω των ερωτήσεών τους, πραγματοποιούν, αφενός τη σύνδεση της αναπηρίας των ατόμων με την κοινωνική συμπεριφορά απέναντί τους, αφετέρου τη σύνδεση της ικανότητάς τους, παρόλη την αναπηρία, να δημιουργήσουν μια ενδιαφέρουσα ζωή, ισότιμα και ισάξια, όπως οι ακούοντες. Επομένως, προβάλλεται το αίτιο και το αποτέλεσμα. Επιπλέον, εφαρμόζουν τη μίμηση, διαδικασία που συμβάλλει στην ουσιαστικότερη αλληλεπίδραση και γνώση του φαινομένου.

Κατευθύνσεις προς τους εκπαιδευτικούς.

Δραστηριότητα: Ο/Η εκπαιδευτικός προβάλει στους μαθητές ταινία με θέμα την αναπηρία. Ενδεικτικές θεωρούνται:

• Το αριστερό μου Πόδι (1989).
• Το Όνομά μου είναι Σαμ (2001).
• Το Μαύρο Μπαλόνι (2008).

Μετά την προβολή, καλεί τα παιδιά να αναφερθούν στα προβλήματα και τις δυσκολίες που εντόπισαν στην ταινία, αναφορικά με τα Άτομα με Ειδικές Ικανότητες. Παράλληλα, μέσω του εποικοδομητικού διαλόγου, σκιαγραφείται η δύναμη της θέλησης αυτών των ατόμων, στην προσπάθειά τους να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Η δραστηριότητα ολοκληρώνεται με αναφορά στην καταπάτηση των δικαιωμάτων των ανθρώπων.

Χώρος δραστηριότητας: αίθουσα προβολών.

Εργαλεία δραστηριότητας: projector.

Προθετικότητα: Η εν λόγω δραστηριότητα συμβάλλει στον αναστοχασμό, στην καλλιέργεια της αντιληπτικής ικανότητας και της κριτικής σκέψης των μαθητών, όσον αφορά στη σύνδεση της αναπηρίας των ατόμων με το κοινωνικό αντίκρισμα. Επιπλέον, ενδυναμώνει την αξία του σεβασμού, της ανεκτικότητας και της αλληλεγγύης απέναντι στη διαφορετικότητα, αλλά και την επαγρύπνηση για την προάσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Παράλληλα, ενισχύεται η διαλεκτικότητα των μαθητών.

Κατευθύνσεις προς τους εκπαιδευτικούς.

Δραστηριότητα: Αρχικά, ο/η εκπαιδευτικός ρωτάει τους μαθητές τι σημαίνει «ενσυναίσθηση», χρησιμοποιώντας διαφορετικές διατυπώσεις, ώστε να γίνει κατανοητή η έννοια από το σύνολο των μαθητών. Παράλληλα, δείχνει κάποιες σχετικές εικόνες. Έπειτα από τη διαδικασία της «ιδεοθύελλας», συνοψίζει όσα ειπώθηκαν.

Ακολούθως, τους χωρίζει σε τέσσερις ομάδες, αποτελούμενες από τέσσερα και πέντε μέλη. Φροντίζει κατάλληλα την ένταξη των παιδιών με μεταναστευτικό υπόβαθρο και έπειτα, προβάλει στον υπολογιστή έναν χάρτη ενσυναίσθησης. Τους κατευθύνει στη δημιουργία του και ζητάει να γράψουν με post it κάποιες δηλώσεις, σκέψεις, πράξεις και συναισθήματα ενός ατόμου με αναπηρία που θα σκεφτούν οι ίδιοι, δίνοντας στοιχεία της επιλογής τους για την προσωπικότητά του. Για την ολοκλήρωση της δραστηριότητας, ζητάει από αυτούς να άρουν τα εμπόδια του ατόμου που επέλεξαν και να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για ισότιμη και δίκαιη αντιμετώπισή του στο κοινωνικό συγκείμενο. Ο/η εκπαιδευτικός είναι αρωγός σε όλη τη δραστηριότατα, καθώς ένα μέρος αυτής αποτελεί νέα εφαρμογή για τους μαθητές.

Χώρος δραστηριότητας: αίθουσα υπολογιστών.

Εργαλεία δραστηριότητας: ψηφιακά μέσα.

Προθετικότητα: Η τεχνική της «ιδεοθύελλας» προωθεί την κριτική σκέψη και έκφραση των μαθητών και ο «χάρτης ενσυναίσθησης» συμβάλλει στην προσέγγιση του «άλλου» και στην κατανόηση της οπτικής του. Ενισχύεται η αξία της ενσυναίσθησης, η συνειδητοποίηση και ο αναστοχασμός, με στόχο τη βελτίωση της συμπεριφοράς και την προάσπιση των δικαιωμάτων των ανθρώπων. Επιπρόσθετα, βελτιώνεται η δεξιότητα χρήσης ψηφιακών μέσων.

                                                                                              iPop.gr

                                                                                                             Psyxiatros.gr

Κατευθύνσεις προς τους εκπαιδευτικούς.

Δραστηριότητα: Ο/Η εκπαιδευτικός χωρίζει τους μαθητές σε τρεις ομάδες των έξι ατόμων, εντάσσοντας τα παιδιά με μεταναστευτικό υπόβαθρο σε διαφορετικές. Αναθέτει στην πρώτη ομάδα να αντλήσει από το διαδίκτυο εικόνες Ατόμων με Ειδικές Ικανότητες, από τον χώρο του αθλητισμού και των τεχνών. Στη δεύτερη ομάδα αναθέτει να αναζητήσει ιστορίες διάσημων ανθρώπων με αναπηρία και από την τρίτη ομάδα ζητά να συγκεντρώσει τραγούδια που αναφέρονται στο θέμα. Στη συνέχεια, όλοι μαζί διαμορφώνουν κατάλληλα έναν χώρο του σχολείου, χρησιμοποιώντας τα στοιχεία που συνέλεξαν. Τέλος, καλούν τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές του σχολείου να επισκεφτούν την αίθουσα, που θα φιλοξενήσει για λίγες μέρες τη συγκεκριμένη θεματική.

Χώρος δραστηριότητας: αίθουσα σχολείου, όπως βιβλιοθήκη.

Εργαλεία δραστηριότητας: ψηφιακά μέσα.

Προθετικότητα: Η συγκεκριμένη δραστηριότητα, με οπτικά αλλά και ακουστικά ερεθίσματα, προωθεί την αυτενέργεια, τη συνεργασία και τη δημιουργική έκφραση των παιδιών. Επιπλέον, ενισχύει την αίσθηση του «ανήκειν», χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς και μεταφέρει το μήνυμα του σεβασμού των δικαιωμάτων των Ατόμων με Ειδικές Ικανότητες, αλλά και των ανθρώπων γενικότερα, στο ευρύτερο σχολείο και κοινωνικό σύνολο, μέσω της «φωνής» των μαθητών.

                                                                                                                         ertnews.gr

                                                                                                                             News247