Produced with Scholar
Icon for Όλοι είμαστε διαφορετικοί και μοναδικοί: η έννοια της διαφορετικότητας

Όλοι είμαστε διαφορετικοί και μοναδικοί: η έννοια της διαφορετικότητας

Learning Module

Abstract

Η συγκεκριμένη δραστηριότητα αφορά την έννοια την διαφορετικότητας με έμφαση τα σωματικά χαρακτηριστικά.Σκοπός είναι τα παιδιά να κατανοήσουν τις έννοιες που περιβάλλονται γύρω από τις πτυχές της διαφορετικότητας και να καταλάβουν όλοι είμαστε διαφορετικοί και ξεχωριστοί, αλλά με ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες στη ζωή. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι σημαντική προϋπόθεση για την συνύπαρξη και αλληλεπίδρασή μας με άλλους ανθρώπους είναι ο αλληλοσεβασμός, η δεκτικότητα, η συνεργασία, η κατανόηση και ο εποικοδομητικός διάλογος. Μαθησιακές περιοχές: Γλώσσα, Προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη,Τέχνες. Απευθύνεται σε ηλικίες 4-8 ετών.

Keywords

Διαπολιτισμικότητα, διαφορετικότητα, σωματικά χαρακτηριστικά, αναπηρία, διαπολιτισμικό παραμύθι

Εισαγωγή

 

Καθώς οι κοινωνίες για να θεωρήσουν ένα άτομο ως μέλος τους προβάλλουν ένα συγκεκριμένο πρότυπο για το πώς «οφείλει» να είναι κανείς, οι έννοιες του «όμοιου» και του «διαφορετικού» αποκτούν εξ ορισμού κοινωνικό χαρακτήρα. Η διαφορετικότητα περικλείει όλα τα στοιχεία που κάνουν ένα άτομο να παρεκκλίνει από το κοινωνικά προσδιορισμένο «σύνηθες» και πολλές φορές το εμποδίζουν να ενταχθεί ομαλά σε μία ομάδα που θέλει ή επιβάλλεται να είναι μέρος της. Παρ’ όλο που η διαφορετικότητα στηρίζεται στη συνειδητοποίηση της μοναδικότητας, ιδιαίτερων αναγκών, ικανοτήτων και προσωπικών χαρακτηριστικών του κάθε ατόμου, η σημερινή εποχή έρχεται αντιμέτωπη με προβλήματα από τη μη-αποδοχή της διαφορετικότητας, τα οποία αρχίζουν από το σχολείο και επεκτείνονται σε όλη τη κοινωνία. Βασικές αρχές για την αποδοχή της διαφορετικότητας τόσο του εαυτού μας ,όσο και των άλλων είναι ο σεβασμός,η κατανόηση, η ανεκτικότητα,η συνεργασία και εναρμόνιση των διαφορετικών οπτικών με άτομα που δεν μοιάζουν απαραίτητα με εμάς. Δυστυχώς πολλές φορές οι άνθρωποι διακρίνουν τους άλλους σύμφωνα με την εικόνα του σώματος. Ένας από τους παράγοντες που η εικόνα του σώματος διαφοροποιείται από τα προσδιορισμένα πρότυπα της κοινωνίας όσον αφορά τη φυσιολογικότητα και λειτουργικότητά τους είναι η σωματική αναπηρία. Ανάπηρο θεωρείται το άτομο που αποκλίνει από το «φυσιολογικό» σώμα είτε ως προς την εμφάνιση είτε ως προς τις εσωτερικές λειτουργίες(φυσικές και νοητικές). Όμως η αρτιμέλεια καθορίζεται από το ευρύτερο περιβάλλον και τα πρότυπα που αυτό θέτει και επειδή το ανάπηρο άτομο υστερεί απέναντι σε καθορισμένα κριτήρια δεξιότητας καταπατά τα κριτήρια της κοινωνίας και περιθωριοποιείται καθώς υπολογίζεται ως ανεπαρκές. Ένα άτομο με δυσκολίες είναι ανάπηρο όταν η κοινωνία το αξιολογεί ως τέτοιο και δεν του δίνονται ισότιμες ευκαιρίες στην καθημερινότητα του ,διότι θεωρείται ως ένα άτομο δίχως ικανότητες και δεξιότητες.(Ψωμά-Μακρή Χρυσάνθη , 2012)

Η συγκεκριμένη δραστηριότητα επικεντρώνεται στο να κατανοήσουν τα παιδιά την έννοια της διαφορετικότητας, δίνοντας έμφαση στις διαφορές ως προς την εξωτερική εμφάνιση όπως το χρώμα του δέρματος και τα σωματικά χαρακτηριστικά αλλά και στις έννοιες της σωματικής και νοητικής αναπηρίας.Πιο συγκεκριμένα, σκοπός είναι τα παιδιά μετά την ολοκλήρωση των δραστηριοτήτων και εξερευνώντας τις ομοιότητες και τις διαφορές ως προς τα σωματικά χαρακτηριστικά τους με το περιβάλλον τους, να συνυπάρχουν αρμονικά και να μάθουν να αντιμετωπίζουν με ισότιμο τρόπο όσους έχουν κάποια διαφορετικά σωματικά χαρακτηριστικά (χρώμα, βάρος, ύψος, σωματική και νοητική αναπηρία) Σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα του 2014 η δραστηριότητα είναι διαθεματική και οι μαθησιακές περιοχές στις οποίες επικεντρώνεται είναι η γλώσσα, η προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη και οι τέχνες.Στις επιμέρους δραστηριοτήτες χρησιμοποιείται η γλώσσα ως επικοινωνία μέσω των διαλόγων, συζητήσεων,αφηγήσεων τόσο της νηπιαγωγού όσο και των παιδιών.Ακόμη, είναι ιδιαίτερα σημαντική και η ενσυναίσθηση που μπορούν να αναπτύξουν τα παιδιά για τους άλλους ανθρώπους. Τέλος η κοινωνική άλληλεπίδραση και συνεργασία που επιδιώκεται είναι απαραίτητη για την αποδοχή του διαφορετικού, η οποία ενισχύεται ιδιαίτερα μέσω των τεχνών. Απευθύνεται κυρίως για παιδιά προσχολικής ηλικίας μέχρι και παιδιά των πρώτων τάξεων του δημοτικού (4 - 8 ετών).

 

Βιβλιογραφική αναφορά : Ψωμά-Μακρή Χ.(2012) Οι στάσεις των μικρών παιδιών προς τη διαφορετικότητα: Εστιάζοντας στις στάσεις για την αναπηρία και ρόλος του εκπαιδευτικού στην εξοικείωσή τους.(Πτυχιακή εργασία) Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής ,Βόλος.

Στοχοθεσία

Ως αποτέλεσμα της ολοκλήρωσης αυτής της Μαθησιακής Ενότητας, οι μαθητές θα είναι ικανοί να:

1.βιώνοντας το γνωστό : 

-να εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές στα διαφορετικές απαντήσεις των συμμαθητών-τριών τους

-να σέβονται τις διαφορετικές προτιμήσεις του κάθε συμμαθητή τους

 

2.βιώνοντας το νέο : 

-να ακούν με προσοχή ένα κείμενο και να συγκεντρώνουν τις βασικές πληροφορίες(ποιος,πού,πότε,γιατί)

-να μπορούν προφορικά να αναπτύσσουν την σκέψη τους και να εκφράζονται

-να απαντούν στα ερωτήματα που δίνονται από την νηπιαγωγό σε σχέση με το παραμύθι

 

3.εννοιολογώντας με ορολογία : 

-να γνωρίζουν και να κατανοούν συγκεκριμένες έννοιες (διαφορετικότητα, διαφορές στην εξωτερική εμφάνιση, αναπηρία)

-να εξοικειωμένοι με το λεξιλόγιο αυτό ώστε να μπορεί να διεξαχθεί συζήτηση για θέματα που αφορούν την διαφορετικότητα

 

4.εννοιολογώντας με θεωρία: 

-να αντιλαμβάνονται πώς είναι σωστό να βοηθάμε τους ανθρώπους με αναπηρίες και να αποκτήσουν ενσυναίσθηση

-να γνωρίζουν τρόπους με τους οποίους μπορεί η κοινωνία να γίνει προσβάσιμη για όλους τους ανθρώπους

 

 

5.αναλύοντας λειτουργικά : 

- να συγκεντρώνουν κομμάτια του παζλ και να τα τοποθετούν στις σωστές θέσεις.

-να παρατηρούν τις διαφορές ανάμεσα σε άτομα σε μία εικόνα, ως προς τα εξωτερικά τους χαρακτηριστικά και να τα σχολιάζουν.

 

6.αναλύοντας κριτικά : 

-να γνωρίζουν πώς θα ήταν σωστό να αντιμετωπίζουν κάποιον που είναι διαφορετικός από αυτά.

-να καταλάβουν ότι δεν είναι σωστό να χρησιμοποιούν εναντίον κάποιου, κάτι το διαφορετικόπου βλέπουν πάνω του.

 

 

7.εφαρμόζοντας κατάλληλα : 

-να μπορούν μέσω της ζωγραφικης να αποτυπώσουν την διαφορετικότητα των ανθρώπων.

-να αντιλαμβάνονται πως όσο διαφορετικοί και εαν είμαστε οι άνθρωποι εν τέλει είμαστε όλοι ίσοι.

 

8.εφαρμόζοντας δημιουργικά: 

-να χρησιμοποιούν το λόγο, την κίνηση, τον χώρο, τον χρόνο, να εκφράζονται και να επικοινωνούν

-να δημιουργούν ένα φανταστικό πλαίσιο εμπνευσμένο από το παραμύθι μέσα στο οποίο θα έχουν αντιληφθεί τα χαρακτηριστικά του ρόλου που έχει αναλάβει το καθένα

 

1.Βιώνοντας το γνωστό: Ποιο είναι το αγαπημένο μου..;

Μαθητής

Γεια σας παιδιά! Τώρα που μαζευτήκαμε όλοι μαζί στην γωνιά της παρεούλας, λέω να παίξουμε ένα παιχνίδι που λέγεται « ποιο είναι το αγαπημένο μου..;» Θα αρχίζω εγώ λέγοντας την ερώτηση ρωτώντας ποιο είναι το αγαπημένο σας φαγητό για παράδειγμα, και μετά ένας ένας με τη σειρά του θα απαντάει λέγοντας «το αγαπημένο μου φαγητό είναι το…» και θα λέει το αγαπημένο του φαγητό. Πάμε;

Αν-Το αγαπημένο μου φαγητό είναι το παστίτσιο

Βαγ- Το αγαπημένο μου φαγητό είναι τα κεφτεδάκια

Παν-Το αγαπημένο μου φαγητό είναι το παστίτσιο

Νηπ- Ααα για δείτε η Αναστασία και ο Παναγιώτης έχουν το ίδιο αγαπημένο φαγητό, ενώ του Βαγγέλη του αρέσει άλλο φαγητό. Πόση ποικιλία αγαπημένων φαγητών έχουμε σε αυτή τη τάξη τελικά! Συνεχίζουμε!

(έπειτα αφού έχουν απαντήσει όλα τα παιδιά σε αυτή την ερώτηση)

Ωραία! Για πείτε μου εσείς τώρα, δύο παιδιά που θυμάστε ότι είχαν το ίδιο φαγητό αγαπημένο , και δύο που είχαν διαφορετικό. Εσείς είχατε με κάποιον συμμαθητή σας κοινό;

ηχογραφημένο υλικό-παράδειγμα της δραστηριότητας: 

 

Νηπιαγωγός

Σε αυτή την δραστηριότητα οι μαθητές μοιράζονται τα προσωπικά τους ενδιαφέροντα, δηλαδή προϋπάρχουσες γνώσεις και εμπειρίες που είναι οικείες σε αυτά προκειμένου να δημιουργηθεί ένα υπόβαθρο για την έννοια του διαφορετικού. Συγκεντρώνουμε τα παιδιά στη γωνιά της παρεούλας και κάθονται κυκλικά.Τους εξηγούμε ότι θα παίξουμε ένα παιχνίδι που λέγεται ποιο είναι το αγαπημένο μου..; Η νηπιαγωγός αρχίζει συμπληρώνοντας την πρόταση π.χ. «ποιο είναι το αγαπημένο μου χρώμα;» και κάθε παιδί όταν έρθει η σειρά του απαντάει π.χ. λέγοντας «το αγαπημένο μου χρώμα είναι το ροζ», « το αγαπημένο μου χρώμα είναι το πράσινο».Η νηπιαγωγός κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας αρχικά συγκρίνει η ίδια κάποιες απαντήσεις των παιδιών, και μόλις τελειώσουν όλα τα παιδιά βάζει τα ίδια στη διαδικασία να συγκρίνουν τις απαντήσεις τους και να καταλάβουν ότι κάποια παιδιά έχουν κοινό αγαπημένο, ενώ κάποια άλλα διαφορετικό.Ο αριθμός των ερωτήσεων καθορίζεται από την νηπιαγωγό, μπορεί δηλαδή να κάνει όσες επαναλήψεις χρειάζονται ώστε στο τέλος της δραστηριότητας τα παιδιά να μπορούν με άνεση να εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές στις απαντήσεις των συμμαθητών τους και να καταλάβουν ότι όλοι μας είμαστε διαφορετικοί και οι διαφορές μας πρέπει να είναι σεβαστές.

Ενδεικτικές ερωτήσεις :

ποιο είναι το αγαπημένο μου χρώμα, φαγητό, παιχνίδι, παιδικό στην τηλεόραση, ρούχο;

παραδείγματα παρατηρήσεων- συγκρίσεων:

-Βλέπουμε ότι Μαρία και ο Νίκος τους αρέσει το ίδιο χρώμα, το πράσινο!

-Όμως ο Γιώργος και η Νικολέτα δεν τους αρέσει το ίδιο χρώμα, προτιμάνε διαφορετικά!Μπλε ο Γιώργος, ροζ η Νικολέτα.

-Για βρείτε εσείς ομοιότητες και διαφορές τώρα, σε ποια παιδιά τους αρέσει το ίδιο χρώμα και σε ποια διαφορετικό;

 

2.Βιώνοντας το νέο: Διαβάζοντας τον Τριγωνοψαρούλη

Μαθητής

Λοιπόν ήρθε η ώρα τώρα που μαζευτήκαμε και καθίσαμε να διαβάσουμε ένα πολύ ομορφο παραμύθι.Να το το παραμύθι μας.Πώς σας φαίνεται το εξώφυλλο;Τι νομίζετε ότι είναι αυτό που υπάρχει στο εξώφυλλο;Για ελάτε να ακούσουμε την ιστορία του Τριγωνοψαρούλη!

(γίνεται η ανάγνωση του παραμυθιού, ίσως ενδιάμεσα χρειάζονται ερωτήσεις από την νηπιαγωγό,που υπάρχουν στη συνέχεια)

Ωραία!Για πείτε μου πώς σας φάνηκε η ιστορία;

βασικές ερωτήσεις:

-Ποιοι είναι οι ήρωες; πού βρίσκοται; Πώς νιώθει ο Τριγωνοψαρούλης; Γιατί δεν περνάει καλά στο σχολείο; Ποια λόγια της δασκάλας και των συμμαθητών του τον κάνουν να νιώθει άσχημα;

ερωτήσεις που χρειάζονται μεγαλύτερη ανάπτυξη από τα παιδιά: 

-Για ποιο λόγο πιστεύετε ότι οι συμμαθητές του τον κορόιδευαν;

Αν συναντούσατε από κοντά τον τριγωνοψαρούλη, θα γινόσασταν φίλοι μαζί του;

Αν είσασταν ο Τριγωνοψαρούλης, πώς θα θέλατε να είναι το σχολείο ώστε να περνάτε όμορφα εκεί;

 

Νηπιαγωγός

Μέσα από αυτή τη δραστηριότητα οι μαθητές έρχονται σε επαφή με ένα νέο κείμενο και τους δίνεται η δυνατότητα να προβληματιστούν για την διαφορετικότητα, με τη βοήθεια της νηπιαγωγού που θα συνδέει τις εμπειρίες των παιδιών με κάτι γνωστό. Μαζεύουμε τα παιδιά στη γωνιά της παρεούλας και τους δείχνουμε το εξώφυλλο του παραμυθιού που θα διαβάσουμε.Ρωτάμε τι δείχνει το εξώφυλλο και για ποιο πράγμα σκέφτονται ότι θα μιλάει αυτό το παραμύθι.Έπειτα, αρχίζουμε την αφήγηση του παραμυθιού.Η νηπιαγωγός, εάν το επιθυμεί μπορεί στη διάρκεια της αφήγησης να κάνει κάποιες διακοπές και να ρωτάει κάποιες βασικές ερωτήσεις διότι το βιβλίο είναι αρκετές σελίδες και μπορεί τα παιδιά να μην μπορούν να συγκρατήσουν όλους τους ήρωες και την πλοκή μέσα σε μία ενιαία ανάγνωση.

(κάποιες βασικές ερωτήσεις είναι: ποιοι είναι οι ήρωες; πού βρίσκονται; Πώς νιώθει ο Τριγωνοψαρούλης; Γιατί δεν περνάει καλά στο σχολείο; Ποια λόγια της δασκάλας και των συμμαθητών του τον κάνουν να νιώθει άσχημα;)

Μόλις τελειώσει η αφήγηση, βεβαιωνόμαστε ότι όλοι έχουν καταλάβει την ιστορία και κάνουμε μερικές ακόμα ερωτήσεις που χρειάζεται περισσότερη ανάπτυξη προφορικού λόγου από τα παιδιά για να απαντήσουν όπως:

Για ποιο λόγο πιστεύετε ότι οι συμμαθητές του τον κορόιδευαν;

Αν συναντούσατε από κοντά τον τριγωνοψαρούλη, θα γινόσασταν φίλοι μαζί του;

Αν ήσασταν ο Τριγωνοψαρούλης, πώς θα θέλατε να είναι το σχολείο ώστε να περνάτε όμορφα εκεί;

Υλικό: Το παραμύθι «Ο Τριγωνοψαρούλης» του Βαγγέλη Ηλιόπουλου, εκδόσεις Πατάκη

απόσπασμα του βιβλίου : https://www.patakis.gr/files/1169401.pdf

οπισθόφυλλο του βιβλίου: Ο Τριγωνοψαρούλης πηγαίνει πρώτη φορά σχολείο και δυσκολεύεται να σχεδιάσει και να διαβάσει οτιδήποτε άλλο εκτός από τριγωνάκια! Και εκεί που όλοι άδικα πιστεύουν ότι είναι τεμπέλης και χαζός, έρχεται η μεγάλη απειλή! Το δίχτυ του ψαρά τυλίγει το σχολείο του βυθού και απειλεί όλα τα ψαράκια. Ποιος θα σώσει το σχολείο; Αυτός που κορόιδευαν και περιγελούσαν; Αυτός! Και θα γίνει ο ήρωάς τους.

 

3.Εννοιολογώντας με ορολογία: Τι μου δείχνει η εικόνα;

Μαθητής

- Καλημέρα παιδιά μου! Ελπίζω όλοι και όλες να είστε καλά. Σήμερα λοιπόν θα παίξουμε ένα παιχνίδι αφού πρώτα μάθουμε κάποια πράγματα. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε όλοι μας τι είναι διαφορετικότητα και κάποιες άλλες έννοιες. Καθίστε λοιπόν στα καρεκλάκια σας και θα ξεκινήσουμε.

- Εντάξει κυρία!

- Το πρώτο που θα μάθουμε είναι η διαφορετικότητα. «Ως διαφορετικότητα ορίζουμε συνήθως τα προσωπικά στοιχεία ενός ατόμου που το ξεχωρίζουν και καθιστούν δύσκολη την δραστηριοποίησή του μέσα σε μια ομάδα». Τι σημαίνει αυτό; Υπάρχουν άνθρωποι ανάμεσά μας οι οποίοι μπορεί να έχουν κάποια διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτά που έχουμε συνηθίσει ή από αυτά που έχει ορίσει η κοινωνία ως «φυσιολογικά». Δηλαδή ένα παιδάκι μπορεί να είναι ανοιχτόχρωμο κι ένα άλλο να είναι σκουρόχρωμο. Αυτό σημαίνει πως διαφέρουν ως προς το χρώμα του δέρματος αλλά όχι πως το ένα είναι καλύτερο ή χειρότερο από το άλλο. Αν κοιτάξετε ο ένας τον άλλον θα παρατηρήσετε διαφορές ως προς την εμφάνισή σας. Ο ένας έχει ξανθά μαλλιά ο άλλος μαύρα. Δεν σημαίνει τίποτα απολύτως αυτό. Όλοι είμαστε ίσοι ανεξάρτητα από την εξωτερική μας εμφάνιση. Αν δεν καταλαβαίνετε κάτι μπορείτε να με διακόψετε. Τώρα θα μάθουμε για την αναπηρία. Όταν λέμε ότι ένα άτομο έχει κάποια αναπηρία εννοούμε ότι δυσκολεύεται να κάνει κάτι συγκεκριμένο όπως να περπατήσει, να δει, να μιλήσει, να καταλαβαίνει κάποιες έννοιες και άλλα. Θυμηθείτε και μόνοι σας τις στιγμές που μπορεί να έχετε χτυπήσει το χέρι ή το πόδι σας. Δεν σας ήταν δύσκολο να κουνήσετε το χέρι σας ή να περπατήσετε;

- Ναι όντως ήταν δύσκολο!

- Σκεφτείτε λοιπόν πως νιώθουν κάποιοι άνθρωποι που έχουν να αντιμετωπίσουν καθημερινά τέτοια θέματα. Για τον λόγο αυτό πρέπει πάντα να τα βοηθάμε και να μη τα παραμελούμε. Επίσης, έχουμε και κάποιες άλλες έννοιες που είναι σημαντικό να γνωρίζετε. Έχουμε τις λέξεις κωφός και τυφλός. Κωφός είναι ο άνθρωπος εκείνος που δεν μπορεί να ακούσει και για να μιλήσει μαζί μας χρησιμοποιεί τη νοηματική γλώσσα. Η νοηματική γλώσσα είναι διάφορα σήματα και νοήματα που κάνουν τα άτομα με τα χέρια τους ώστε να επικοινωνούν. Τυφλός είναι εκείνος που δεν βλέπει και για να κινείται ελεύθερα χρειάζεται ένα ειδικό μπαστούνι. Αφού είπαμε κάποια πράγματα, ήρθε η ώρα να παίξουμε!

(κατά τη διάρκεια της συζήτησης τους δείχνουμε τις παρακάτω εικόνες)

 

Νηπιαγωγός

Μέσα από αυτή τη δραστηριότητα θα γίνει μία εισαγωγή στους ορισμούς των εννοιών ώστε να κατανοήσουν το λεξιλόγιο που είναι απαραίτητο για να συζητήσουν θέματα που αφορούν την διαφορετικότητα. Μαζεύουμε τα παιδιά στην γωνιά της παρεούλας και τους εξηγούμε τις έννοιες της διαφορετικότητας και της αναπηρίας με τέτοιο τρόπο ώστε να τις κατανοήσουν όσο καλύτερα γίνεται. Φυσικά τα ρωτάμε αν καταλαβαίνουν και αν έχουν απορίες. Αφού έχουμε αναλύσει τις έννοιες κι έχουμε δώσει κάποια παραδείγματα δείχνοντας και τις εικόνες μπορούμε να προχωρήσουμε στην επόμενη δραστηριότητα.

 

4.Εννοιολογώντας με θεωρία: Πώς οι φίλοι μας με αναπηρία θα έχουν πρόσβαση στην πόλη;

Μαθητής

- Παιδιά γεια σας! Ελπίζω όλοι και όλες να είστε καλά. Θα παίξουμε ένα πολύ ωραίο παιχνίδι που έχω φτιάξει για εσάς αφού πρώτα σας μιλήσω για ένα συγκεκριμένο θέμα.

- Ναι!

- Θα σας πω λίγα λόγια για την αναπηρία. Σε προηγούμενη δραστηριότητα καταλάβαμε την έννοια αυτή και τώρα πρέπει να μάθουμε πως μπορούμε να βοηθήσουμε άτομα που έχουν κάποιες δυσκολίες. Είναι πολύ σημαντικό να έχουν την δυνατότητα να κάνουν οτιδήποτε επιθυμούν μόνοι τους χωρίς να χρειάζονται πάντα κάποιον δίπλα τους. Για τον λόγο αυτό είναι αναγκαίο να παρέχονται υπηρεσίες που θα τους διευκολύνουν την ζωή τους. Ό,τι δεν καταλαβαίνετε να με διακόπτετε παιδιά μου εντάξει;

- Εντάξει!

- Ωραία. Όταν λέω υπηρεσίες εννοώ πως οι δρόμοι, τα πεζοδρόμια και γενικά τα πάντα γύρω μας πρέπει να εξυπηρετούν τον οποιονδήποτε άνθρωπο. Με την βοήθεια μάλιστα του κατάλληλου εξοπλισμού δηλαδή ειδικό μπαστούνι, αμαξίδιο και άλλα θα τους είναι ακόμα πιο εύκολο να κυκλοφορούν. Θα σας δώσω τώρα κάποιες φωτογραφίες και θα ήθελα να τις αντιστοιχήσετε με βάση τις ανάγκες που χρειάζεται ο καθένας. Αν θέλετε να σας βοηθήσω κάπου να μου πείτε.

- Εντάξει κυρία!

φύλλο εργασίας αντιστοίχηση: 

antistoixisi_ennoiologontas_me_theoria.pdf

 

Νηπιαγωγός

Μέσα από αυτή τη δραστηριότητα οι μαθητές θα μπορέσουν να συνδέσουν τις έννοιες μεταξύ τους και να εμβαθύνουν στο νόημά τους καθώς θα κατανοήσουν το πώς οι άνθρωποι μπορούν να βελτιώσουν τις υποδομές της κοινωνίας για να υπάρχει πρόσβαση για όλους. Μαζεύουμε τα παιδιά στην γωνιά της παρεούλας και εξηγούμε πόσο σημαντικό είναι να παρέχουμε την κατάλληλη βοήθεια σε ανθρώπους με αναπηρίες καθώς και οι υποδομές που θα έπρεπε να υπάρχουν. Στη συνέχεια δίνουμε τις φωτογραφίες και με την καθοδήγησή μας οι μαθητές θα τις αντιστοιχήσουν. Όπου χρειάζονται βοήθεια οφείλουμε να τους ακούσουμε και να λύσουμε τις απορίες τους.

Φύλλο εργασίας αντιστοίχηση:

 

antistoixisi_ennoiologontas_me_theoria.pdf

 

5.Αναλύοντας λειτουργικά: Τι μας αποκαλύπτουν τα παζλ;

Μαθητής

Τα πάζλ:

· (https://www.jigsawplanet.com/?rc=play&pid=0f8e1e33d555)

· (https://www.jigsawplanet.com/?rc=play&pid=2548799add20)

· (https://www.jigsawplanet.com/?rc=play&pid=22a95f1822e8)

-Νηπ.: Ας μαζευτούμε τώρα όλοι στην γωνιά του παιχνιδιού παιδιά! Έχουμε πραγματάκια να κάνουμε σήμερα πολύ ωραία. Καθίστε στις θεσούλες σας. Όπως βλέπετε λοιπόν μπροστά σας υπάρχουν διάφορα πάζλ, θέλω από εσάς να προσπαθήσετε να τα φτιάξετε για να δούμε τι εικόνα θα σχηματιστεί από το κάθε ένα. Όποιος χρειαστεί την βοήθειά μας τη ζητάει, αφού πρώτα φυσικά σηκώσει ο χεράκι του, έτσι ώστε να διατηρήσουμε την ησυχία μέσα στην αίθουσα. Εντάξει καλά μου παιδάκια?

-Όλοι μαζί: Ναι κυρία

Τα παιδιά τελείωσαν το φτιάξιμο των πάζλ. Έτσι αρχίζουμε τις ερωτήσεις.

-Νηπ.: Σας άρεσε η δραστηριότητα αυτή

-Νικ.: Ήταν πολύ ωραία!

-Νηπ.: Χαίρομαι! Τώρα θα σας κάνω κάποιες ερωτησούλες πάνω στις εικόνες που βλέπετε μπροστά σας. Μπορεί κάποιος να μου περιγράψει τι είναι αυτό που απεικονίζεται και ποια συναισθήματα μπορεί να του βγάζει (ας πούμε χαρά, λύπη, ενθουσιασμό, κτλ.)στο πρώτο πάζλ?

-Μαρ.: …………

-Νηπ.: Συγχαρητήρια πολύ ωραία περιγραφή! Μήπως θέλει και κανένας άλλος να μιλήσει?

-Σπυρ: ………..

-Νηπ.: Θέλει κάποιος να μου πει εάν του φαίνεται κάτι περίεργο σε αυτές τις εικόνες ή κάτι διαφορετικό που τους έχει κάνει εντύπωση?

-Ανδ.: ……….

(έτσι σιγά-σιγά με τις ερωτήσεις της/του νηπιαγωγού φτάνει στο τέλος η συζήτηση)

-Νηπ.: Είδαμε, λοιπόν, παιδιά μου πως όλοι οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί (ως προς τα εξωτερικά χαρακτηριστικά) από εμάς έστω και στο ελάχιστο, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει και να τους κοροϊδεύουμε αλλά αντίθετα να τους αντιμετωπίζουμε ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που θα θέλαμε να μας συμπεριφερθούν σε εμάς εάν βρισκόμασταν στην θέση τους.

 

Νηπιαγωγός

Μέσα από αυτή τη δραστηριότητα οι μαθητές βλέποντας τις εικόνες των πάζλ θα μπουν στη διαδικασία να σκεφτούν τον ρόλο και τον σκοπό των εννοιών που έχουν έρθει σε επαφή ήδη από τις προηγούμενες δραστηριότητες. Μαζεύουμε τα παιδιά στη γωνιά του παιχνιδιού και αφού καταφέρουμε να τα ησυχάσουμε, τους μοιράζουμε διάφορα πάζλ, με τα ανάλογα κομμάτια για την ηλικία τους.(Η νηπιαγωγός αν δεν μπορεί να δώσει τα παζλ σε ηλεκτρονική μορφή μπορεί να εκτυπώσει τις εικόνες που χρησιμοποιούνται στα παζλ , να τις κόψει σε κομμάτια και να τα μοιράσει) Τους λέμε να προσπαθήσουν να λύσουν τα πάζλ που έχουν μπροστά τους για να δούνε ποια θα είναι η εικόνα που θα σχηματιστεί στο τέλος. Έπειτα αφού τελειώσουν, θα τους πούμε να παρατηρήσουν καλά τα πάζλ και να μας περιγράψουν τι ακριβώς βλέπουν, ποια είναι τα συναισθήματα τα οποία τους βγάζει κάθε εικόνα και τι τους φαίνεται περίεργο ή διαφορετικό. Ο αριθμός των κομματιών των πάζλ θα πρέπει να κυμαίνεται από 10 μέχρι και 20.

 

6.Αναλύοντας κριτικά: 3 2 1...ώρα για ταινία!

Μαθητής

Η ταινία: For The Birds από την Pixar

https://www.youtube.com/watch?v=nYTrIcn4rjg

-Νηπ.: Ελάτε παιδιά! Μαζευτείτε, χτύπησε το κουδούνι! Αυτή την ώρα θα την περάσουμε στην αίθουσα προβολών, για να παρακολουθήσουμε μια ταινία μικρού μήκους, με κάτι πουλάκια. Θα ήθελα από εσάς, λοιπόν, να την παρατηρήσετε με μεγάλη προσοχή και απόλυτη ησυχία, είναι λίγα λεπτάκια οπότε δεν θα σας κουράσουμε. Όταν τελειώσει θα σας κάνουμε ορισμένες ερωτήσεις για αυτό σας θέλω συγκεντρωμένους και συγκεντρωμένες.

(η ταινία προβάλλεται με ηρεμία και καμία παρεμβολή από φασαρία και ομιλειτά των παιδιών, αντιθέτως ήταν αρκετά προσηλωμένα σε αυτό που έβλεπαν)

-Νηπ.: Λοιπόν παιδιά τώρα που είδαμε αυτό, θα ήθελα όποιος είναι πρόθυμος να μου πει εάν του άρεσε η συμπεριφορά των μικρών πουλιών απέναντι στο ένα αυτό το λιγάκι διαφορετικό από αυτά, και εάν του άρεσε γιατί, εάν πάλι όχι γιατί;

-Κωνστ.: ……….

-Γιαν.: ……….

-Νηπ.: Πολύ ωραία χαίρομαι για αυτές τις απαντήσεις σας. Θα μπορούσατε τώρα να σκεφτείτε πως θα μπορούσε να τελειώσει διαφορετικά ή πως αλλιώς θα σας άρεσε να τελείωνε;

-Αθ.: …………

-Αλεξ.: …………

-Νεκτ.: …………

-Νηπ.: Συμφωνούμε άραγε όλοι πως καλύτερα θα ήταν και στην πραγματική ζωή μας να συμπεριφερόμαστε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο σε όλους τους ανθρώπους έστω και εάν είναι διαφορετικοί και μας φαίνονται περίεργοι.

 

Νηπιαγωγός

Μέσα από αυτή τη δραστηριότητα οι μαθητές θα προβληματιστούν σε σχέση με τις επιδράσεις που μπορεί να έχει μία αρνητική συμπεριφορά σε έναν άνθρωπο ή μία ομάδα ανθρώπων και θα υπάρξει αφορμή για μεγαλύτερη εμβάθυνση και συζήτηση χρησιμοποιώντας επιχειρήματα με αιτιολόγηση και ακούγοντας τις διαφορετικές ιδέες.Μαζεύουμε τα παιδιά στον χώρο όπου υπάρχει ο προτζέκτορας, εξηγώντας τους ότι θα τους βάλουμε να παρακολουθήσουν μια ταινία μικρού μήκους και πως θα θέλαμε να της δώσουν ιδιαίτερη σημασία, έτσι ώστε στο τέλος, που θα τους κάνουμε τις ανάλογες ερωτήσεις πάνω σε αυτό που παρακολούθησαν, να μπορούν να απαντήσουν με ακρίβεια. Έχουμε βάλει τα παιδιά στις θέσεις τους για να δουν την ταινία, όταν τελειώσει τους κάνουμε ερωτήσεις σχετικά με αυτό που είδαν, όπως τι ήταν αυτό που δεν σας άρεσε από τη συμπεριφορά των άλλων πουλιών? Κτλ.

 

7.Εφαρμόζοντας κατάλληλα: Όλοι οι άνθρωποι χωράνε στα χέρια μου!

Μαθητής

-Νηπ.: Τώρα που μαζευτήκαμε στην γωνιά των εικαστικών αν πάτε στις θεσούλες σας θα βρείτε μπροστά σας, πάνω στα θρανία διάφορα χρώματα και λευκά χαρτιά. Θέλουμε από εσάς να βάλετε το χεράκι σας πάνω στο λευκό χαρτί και να πάρετε ένα χρώμα, όποιο εσείς θέλετε, να σχεδιάσετε το περίγραμμα του χεριού σας (το γύρω-γύρω). Μετά στο κάθε δαχτυλάκι θα ζωγραφίσετε από ένα ανθρωπάκι με διαφορετικά χαρακτηριστικά, ας πούμε το ένα να έχει μαύρα μαλλάκια, το άλλο να φοράει γυαλάκια, και έτσι θα συνεχίσετε. Το καταλάβαμε;

-Όλοι μαζί: Ναι κυρία/κύριε το καταλάβαμε!!!

-Νηπ.: Όταν τελειώσετε θα τις πάρουμε τις ζωγραφιές σας και θα τις βάλουμε πάνω σε ένα χαρτόνι, σαν κολάζ! Θα το κολλήσουμε στον τοίχο να τα βλέπουμε.

 

Νηπιαγωγός

Μέσα από αυτή τη δραστηριότητα οι μαθητές θα μπορέσουν να εφαρμόσουν μέσω των εικαστικών ό,τι έχουν μάθει για την έννοια της διαφορετικότητας καθώς θα μπουν στη διαδικασία να ζωγραφίσουν ανθρώπους διαφορετικούς σε εξωτερική εμφάνιση χρησιμοποιώντας τη φαντασία τους και έχοντας εμπεδώσει τις έννοιες μέσα από τις προηγούμενες δραστηριότητες. Καλούμε τα παιδιά στην γωνιά των εικαστικών και τα βάζουμε να κάνουν μία ζωγραφιά. Τους δίνουμε οδηγίες για το τι ακριβώς θέλουμε να κάνουν, ένα λευκό χαρτί και διάφορα χρώματα (μαρκαδόρους, ξυλομπογιές, τέμπερες, κτλ.).

 

8.Εφαρμόζοντας δημιουργικά: Θεατρικό παιχνίδι- Ο Τριγωνοψαρούλης έρχεται στην τάξη μας!

Μαθητής

Για τον/την μαθητή-τρια:

Γεια παιδιά! Θυμάστε που είχαμε διαβάσει πρόσφατα τον Τριγωνοψαρούλη; Θυμόμαστε όλοι περίπου την ιστορία; Ποια πρόσωπα συμμετείχαν; Ποια στιγμή από όλο το παραμύθι σας άρεσε περισσότερο ;Ποιος ήρωας σας έκανε εντύπωση;

Λοιπόν, τώρα που θυμηθήκαμε λίγο το παραμύθι, ήρθε η ώρα να υποδεχτούμε τον Τριγωνοψαρούλη και στην δική μας τάξη, παίζοντας ένα πολύ ωραίο παιχνίδι!Ακούστε τι θα κάνουμε…θα χωριστείτε σε ομάδες, και κάθε ομάδα θα διαλέξει μία σκηνή από το παραμύθι, ή θα δημιουργήσει την δική της ιστορία με βάση τα πρόσωπα από το παραμύθι, και θα μας την παρουσιάσει σαν μία μικρή παράσταση!Ο καθένας από εσάς θα αναλάβει να κάνει έναν ρόλο-χαρακτήρα, και η ιστορία που θα μας δείξετε θα πρέπει να έχει αρχή, μέση και τέλος όπως έχει και κάθε ιστορία.Ας χωριστούμε λοιπόν σε ομάδες και θα είμαι εδώ και εγώ να σας βοηθήσω σε ό,τι χρειαστείτε.Στο τέλος η κάθε ομάδα θα μας δείξει τη δουλειά της.Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη φωνή σας, το σώμα σας , τι κινήσεις σας, ή ακόμη και κάποιο αντικείμενο από την τάξη που θα σας φανεί χρήσιμο.Πάμε!

 

Νηπιαγωγός

Μέσα από αυτή τη δραστηριότητα οι μαθητές θα μπουν στη διαδικασία να εφαρμόσουν ό,τι έχουν μάθει μέσα από ένα θεατρικό παιχνίδι και θα αντιληφθούν πώς λειτουργούν αυτά που έχουν μάθει σε διαφορετικά πλαίσια, χρησιμοποιώντας το διαπολιτισμικό παραμύθι που διαβάστηκε. Υπενθυμίζουμε στα παιδιά ότι πρόσφατα είχαμε διαβάσει τον Τριγωνοψαρούλη και τα ρωτάμε αν θυμούνται την ιστορία και τα πρόσωπα. Αν δούμε ότι δεν θυμούνται όλα τα παιδιά, υπενθυμίζουμε με λίγα λόγια την ιστορία,ή ακόμα διαβάζουμε και κάποιο απόσπασμα από το βιβλίο. Επίσης τα ρωτάμε ποια ήταν η αγαπημένη τους στιγμή από το παραμύθι και τους έμεινε περισσότερο στο μυαλό.

Χωρίζουμε τα παιδιά σε ομάδες και τους ζητάμε να αναλάβει το κάθε παιδί από έναν ρόλο και να αναπαραστήσουν την αγαπημένη τους σκηνή ή να δημιουργήσουν μία δική τους ιστορία με βάση τα πρόσωπα του παραμυθιού( θα συμφωνήσει η κάθε ομάδα ποια σκηνή θα επιλέξει να κάνει ή την ιστορία που θα διηγηθεί, με την βοήθεια της νηπιαγωγού). Αυτό που θα παρουσιάσει η κάθε ομάδα θα πρέπει να έχει αρχή, μέση και τέλος, όπως έχει και κάθε ιστορία.

Τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν εάν το χρειαστούν και αντικείμενα από τον χώρο του νηπιαγωγείου.

 

Συμπέρασμα

Οι παραπάνω δραστηριότητες προσέγγισαν την έννοια του διαφορετικού με πολλούς διαφορετικούς τρόπους εστιάζοντας ώστε να υπάρχει πολυτροπικότητα και χρήση ποικίλων μέσων. Μέσα από τις δραστηριότητες οι μαθητές πέρα από τη βαθιά κατανόηση των εννοιών της διαφορετικότητας, της αναπηρίας και των διαφορών ως προς την εξωτερική εμφάνιση, θα είναι πιο ευαισθητοποιημένοι ώστε όχι μόνο να συνυπάρχουν με την διαφορετικότητα αλλά να αποτελεί κομμάτι της καθημερινότητάς τους και να αλληλεπιδρούν.Σκοπός είναι να είναι σε θέση να μπορούν να συναναστραφούν με οποιονδήποτε άνθρωπο ανεξαρτήτως εξωτερικής εμφάνισης και διαφορετικών χαρακτηριστικών και να συνεργαστούν,να παίξουν, να ανταλλάξουν απόψεις.