Ζητάμε από τους μαθητές-τριες να σχολιάσουν το φαινόμενο των έντονων βροχοπτώσεων του φετινού χειμώνα και να πουν ποιες καταστροφές έγιναν και που.

Ρωτάμε τα παιδιά αν θα ήθελαν:

• να μελετήσουμε καλύτερα τους ποταμούς της πατρίδας μας
• να μάθουμε από πού κατάγονται και πώς και μέχρι πού ταξιδεύουν
• να δούμε τη χρησιμότητά τους στη ζωή των ανθρώπων
• να μάθουμε γιατί τα νησιά δεν έχουν ποτάμια (επιδιώκεται η σύνδεση ποταμού με τη λεκάνη απορροής- ορεινός όγκος)
• να βρούμε μύθους που σχετίζονται με αυτούς
• να παίξουμε παιχνίδια και να επισκεφθούμε το ποτάμι του τόπου μας

Σκοπός: Να κινήσουμε τον ενδιαφέρον τους, ώστε με ενθουσιασμό και χαρά να ξεκινήσουν την έρευνα.

Εκπαιδευτικό υλικό: Ιστοσελίδες με εικόνες ποταμιών, χειμάρρων, διαδικτυακό βίντεο, ρεπορτάζ ειδήσεων με πλημμύρες και γενικότερες καταστροφές.

1. Χωρίζουμε τους μαθητές σε 6 ομάδες (όσα και τα γεωγραφικά διαμερίσματα της ηπειρωτικής Ελλάδας) και τους ζητάμε να βρουν και να αποφασίσουν για το όνομα της ομάδας τους, επιλέγοντας ένα επίθετο που θα μπορούσε να χαρακτηρίζει ένα ποτάμι π.χ ορμητικό, θυμωμένο κτλ
2. Ζητάμε από κάθε ομάδα να επιλέξει ένα φάκελο (που έχει φτιάξει ο δάσκαλος -α) μέσα στον οποίο θα υπάρχουν αναλυτικές οδηγίες για τις ενέργειες που πρέπει να κάνουν ώστε να μαζέψουν τις πληροφορίες που τους χρειάζονται όπως:

να βρουν πόσους και ποιους ποταμούς έχει το γεωγραφικό τους διαμέρισμα

• ποιος ποταμός έχει το μεγαλύτερο μήκος
• από πού ξεκινάει και πού καταλήγει ο κάθε ποταμός
• αν υπάρχουν ποτάμια "τουρίστες” στο γεωγραφικό τους διαμέρισμα (τουρίστες= έρχονται απ΄ το εξωτερικό ή το αντίθετο)

Σκοπός

Να ανακαλύψουν μόνοι τους οι μαθητές τη νέα γνώση:

• βρίσκοντας τα ποτάμια της Ελλάδας ανά γεωγραφικό διαμέρισμα
• ανακαλύπτοντας εμπειρικά πηγές- εκβολές
• παρατηρώντας και συγκρίνοντας μεγέθη (όπως μήκος) ώστε να βρουν το μεγαλύτερο ποτάμι
• επιβεβαιώνοντας ότι υπάρχουν ποταμοί που πηγάζουν από ξένες χώρες και από που έρχονται

Εκπαιδευτικό υλικό:

Χάρτης ή Άτλας της Ελλάδας, διαδίκτυο για πληροφορίες μήκους ποταμών κτλ

Στο στάδιο αυτό ζητάμε από τις ομάδες να ανακοινώσουν στην τάξη τα αποτελέσματα των ερευνών τους. Έτσι με τη βοήθεια του δασκάλου και τη χρήση του Google Earth:

• δείχνουν τους ποταμούς
• αποδεικνύουν την ορθότητα των όσων λένε, “διδάσκουν” και τους συμμαθητές τους και
• κερδίζουν άγραφες κάρτες στις οποίες γράφουν οι ίδιοι το όνομα και τα στοιχεία του ποταμού
• καρφιτσώνουν τις γραμμένες πλέον κάρτες στο φελιζόλ του τοίχου

Παράλληλα ο δάσκαλος:

• εισάγει τη νέα γνώση με ορολογίες (πηγές, κύρια ροή, εκβολές κτλ)
• ζητά από τους μαθητές να την υιοθετήσουν στις παρουσιάσεις τους
• θέτει ερωτήματα κρίσης π.χ Από τι εξαρτάται η ορμητικότητα ενός ποταμού κτλ

Σκοπός

Να μάθουν όλοι οι μαθητές-τριες τα ποτάμια και τα γεωγραφικά διαμερίσματα που ανήκουν, τις ορολογίες και τα κυριότερα στοιχεία των ποταμών

Εκπαιδευτικό υλικό:

Διαδίκτυο, Google Earth, ορθογώνιες γαλάζιες κάρτες από χαρτόνι μικρού μεγέθους, φελιζόλ τοίχου, μεγάλες κάρτες (επικεφαλίδες) τοποθετημένες στο φελιζόλ με τα ονόματα των γεωγραφικών διαμερισμάτων

Παίζοντας με τις κάρτες

Ο δάσκαλος ξεκαρφιτσώνει τις κάρτες με τις ονομασίες των ποταμών και ζητά από τις ομάδες:

• σε καθορισμένο χρόνο να βάλουν ξανά τα ποτάμια στα γεωγραφικά τους διαμερίσματα
• να γίνουν διορθώσεις αν υπάρχουν λάθη
• να πάρουν πληροφορίες για ένα ποτάμι που ίσως  δεν θυμούνται που ανήκει, βλέποντας στο πίσω μέρος της κάρτας

Επίσης:

•  να βάλουν στη σειρά τους ποταμούς αρχίζοντας από αυτόν με το μεγαλύτερο μήκος
•  να βάλουν σε κύκλο τους “τουρίστες” ποταμούς

Σκοπός

Εμπέδωση της νέας γνώσης

Εκπαιδευτικό υλικό

Το ίδιο με προηγουμένως και 'φύλλο εργασίας 1'

φύλλο εργασίας 1

Ζητάμε από τις ομάδες να συνεργαστούν και να αναφέρουν:

• πού βρίσκονται οι πηγές των μεγαλύτερων ποταμών
• ποιοι ποταμοί εκβάλλουν στο Αιγαίο και ποιοι στο Ιόνιο Πέλαγος, να επιβεβαιώσουν τα λεγόμενα τους λύνοντας την ακροστιχίδα που περιέχει τις σωστές απαντήσεις

Σκοπός

Ανακάλυψη και εμπέδωση νέας γνώσης

Εκπαιδευτικό υλικό:

'Φύλλο εργασίας 2' με μεσοστιχίδες.

Φύλλο εργασίας 2

Θέτουμε στις ομάδες τον προβληματισμό: «Γιατί λέτε οι αρχαίοι Έλληνες είχαν θεοποιήσει τα ποτάμια π.χ Αχελώο, Ευρώτα, Σπερχειό κτλ»

Συνεχίζουμε με την ερώτηση: «Υπάρχουν πόλεις κοντά σε ποτάμια; Αν ναι, γιατί επέλεξαν να χτίσουν εκεί οι άνθρωποι;»

• ζητάμε να μας πουν τη γνώμη τους τεκμηριωμένα
• τι θα έκαναν αν ζούσαν κοντά σε ποτάμι (επιδιώκουμε να αναφερθούν σε αθλητικές δραστηριότητες, αναφέρουμε τον όρο φαράγγι και δείχνουμε φαράγγι του Βίκου, κάνουμε
• την προσομοίωση της πεζοπορίας από τη ψηφιακή μορφή του βιβλίου στο διαδίκτυο),
• προεκτείνουμε αναφέροντας φράγματα, παράνομα μπαζώματα, υδροηλεκτρικά εργοστάσια και συζητάμε για θετικές και αρνητικές συνέπειες – επιπτώσεις στο περιβάλλον
• δείχνουμε εικόνες από τα παραπάνω
• δίνουμε δικά μας κείμενα ή άρθρα από εφημερίδες, περιοδικά, διαφορετικά για κάθε ομάδα όπου θα ανασύρουμε τις απαντήσεις, δηλαδή τα πλεονεκτήματα κι μειονεκτήματα που συνδέονται με τις ανθρώπινες παρεμβάσεις
• ζητάμε να ζωγραφίσουν ό,τι τους έκανε μεγαλύτερη εντύπωση

Σκοπός

Να γνωρίσουν και τ' άλλα “πρόσωπα” ενός ποταμού και να αναπτύξουν κριτική σκέψη για το περιβάλλον και τις παρεμβάσεις των ανθρώπων σε αυτό.

Εκπαιδευτικό υλικό:

Εικόνες από το διαδίκτυο με ανάλογο από τα παραπάνω θέματα υλικό, άρθρα εφημερίδων, διαδικτύου (παραποτάμιες πόλεις, ράφτινγκ, φράγματα κτλ, ψηφιακά βιβλία ΥΠΕΠΘ)

Χαρτιά και μαρκαδόροι για ελεύθερη δημιουργία μαθητών.

Ο δάσκαλος προτείνει ένα από τα ποτάμια της κάθε ομάδας και ζητάει από τις ομάδες να βρουν τον μύθο που υπάρχει για το ποτάμι αυτό (π.χ Σπερχειός). Να σκεφτούν τι μπορεί να ήθελαν να δείξουν οι αρχαίοι μας πρόγονοι δημιουργώντας αυτό το μύθο. Στη συνέχεια:

• να γράψουν το μύθο περιληπτικά
• να τον αφηγηθούν στην τάξη
• να ρίξουν τις περιλήψεις όλων των μύθων σε ένα κουτί
• να επιλέξουν (τυχαία η κάθε ομάδα) ένα μύθο και να προσπαθήσουν να τον δείξουν στους συμμαθητές τους με τη μέθοδο της παντομίμας

Σκοπός

Να μάθουν τους κυριότερους μύθους και τη σημασία τους, να διασκεδάσουν παίζοντας παντομίμα

Εκπαιδευτικό υλικό:

Διαδίκτυο για τους μύθους των ποταμών, χαρτιά ίδιου μεγέθους για τις περιλήψεις, κουτί για την κλήρωση, υλικά για την παντομίμα ή θεατρικό παιχνίδι.

Ο δάσκαλος γράφει τους στίχους του τραγουδιού στον πίνακα ή μοιράζει το 'φύλλο εργασίας 3' και ταυτόχρονα ακούγεται το ορχηστρικό μέρος του τραγουδιού του Χρήστου Νικολόπουλου «Το ποδήλατό μου».

Επιδιώκεται:

• Τα παιδιά να αγαπήσουν το τραγούδι και να θελήσουν να το μάθουν
• Να αποστηθίσουν εύκολα και αβίαστα τους κυριότερους ποταμούς 

Συνδέοντας με άλλα μαθήματα- Προέκταση

Σε συνεργασία με τους αρμόδιους καθηγητές των μαθημάτων:

• στο μάθημα της Μουσικής ζητάμε να βρεθούν τραγούδια που αναφέρονται σε ποτάμια πχ «Της Λαρίσης το ποτάμι που το λένε Πηνειό»
• παίζουμε στην ώρα της Γυμναστικής το παιχνίδι του ποταμού (πληροφορίες στο 'φύλλο εργασίας 4')

φύλλο εργασίας 3

φύλλο εργασίας 4