Περιγραφή Η ενότητα αυτή αποσκοπεί στο να κατανοήσουν οι μαθητές τη σημασία της νεολιθικής εποχής με το πέρασμα από την τροφοσυλλεκτική και νομαδική συμπεριφορά, στους οργανωμένους μόνιμους οικισμούς και τη γεωργική επανάσταση με τις ακόλουθες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτιστικές αλλαγές. Συγγραφή - επιμέλεια : Νίκα Δέσποινα και Σουλιώτη Αγορίτσα Επιστημονική και παιδαγωγική καθοδήγηση : Ζουγανέλη Άννα (Σχολ. Σύμβουλος) Γνωστικό Πεδίο: Ιστορία Θέμα: Η Νεολιθική Εποχή Σκοπός της Μάθησης: Η Νεολιθική Εποχή Μαθησιακό επίπεδο: Ηλικία 9-10
Ως αποτέλεσμα της ολοκλήρωσης αυτής της Μαθησιακής Ενότητας, οι μαθητές θα είναι ικανοί να:
αναδείξουν τις προϋπάρχουσες γνώσεις τους.
Συγκεκριμένα επιδιώκεται:
- η δημιουργία γέφυρας σύνδεσης ανάμεσα στην παλαιολιθική και τη νεολιθική εποχή.
- η ανάδειξη της εφευρετικότητας και της τεχνολογική εξέλιξης του ανθρώπου.
- η ανάδειξη της έννοιας της ιστορικής γραμμής.
- η κατανόηση της σημασίας της νεολιθικής και γεωργικής επανάστασης.
Συγκεκριμένα επιδιώκεται:
αναλύσουν το πρόβλημα στα επιμέρους στοιχεία του.
Συγκεκριμένα επιδιώκεται:
- να ερμηνεύσουν τους λόγους που οδήγησαν τον άνθρωπο στην οργάνωση των πρώτων οικισμών.
- να εξηγήσουν πως τα ευρήματα εκείνης της εποχής, μας δίνουν πληροφορίες για τον τρόπο λειτουργίας των πρώτων κοινοτήτων, συσχετίζοντας τες με τον σύγχρονο τρόπο ζωής.
- να εθιστούν στην άντληση ιστορικών πληροφοριών μέσα από την παρατήρηση των αρχαιολογικών ευρημάτων, αξιοποιώντας τις νέες έννοιες και γνώσεις.
- να γνωρίσουν το επάγγελμα του αρχαιολόγου και του συντηρητή και να διαχωρίσουν μέσα από βιωματική διαδικασία την έννοια του μύθου και της ιστορίας.
εφαρμόσουν τις νέες γνώσεις.
Συγκεκριμένα επιδιώκεται:
- να αξιολογηθεί κατά πόσο οι μαθητές έχουν κατακτήσει τις νέες έννοιες, ώστε να τις εφαρμόσουν στην πράξη.
- να εφαρμόσουν με απτικό και δημιουργικό τρόπο το περιβάλλον του νεολιθικού οικισμού μέσα από την χρήση των υλικών του.
Oι μαθητές βρίσκονται σε κύκλο. Κλείνουν τα μάτια. Τους ζητείται να φανταστούν πως μπαίνουν σε μια μηχανή του χρόνου, η μηχανή σταματά. Ανοίγουν τα μάτια. Στο κέντρο του κύκλου βρίσκονται κάρτες με υλικά και ασχολίες της παλαιολιθικής εποχής. Από τους μαθητές ζητείται να εξερευνήσουν το περιβάλλον και να κατανοήσουν σε ποια εποχή βρίσκονται. Τους δίνονται κατάλληλες ερωτήσεις:
Η μηχανή αρχίζει ξανά να κινείται γοργά βλέπετε τη γη να σκεπάζεται με πάγο, μετά οι πάγοι λιώνουν, τα μαμούθ εξαφανίζονται, πέφτουν βροχές, αλλάζει η γη, είναι κατάφυτη, οι εικόνες αλλάζουν γρήγορα και η μηχανή σταματά σε μια άλλη εποχή. (Αφήνουμε κάρτες από την νεολιθική εποχή και αφού τις μελετήσουν, κάνουμε νέες ερωτήσεις στους μαθητές).
Έπειτα, αφού συγκρίνουμε τις δύο εποχές, σε μια κορδέλα που αντιπροσωπεύει το χρόνο και ξεκινά από την παλαιολιθική έως το σήμερα, προσπαθούν οι μαθητές να τοποθετήσουν τις κάρτες, προσπαθώντας νε εξηγήσουν σε ποια εποχή ταξίδεψαν.
ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΣΤΗΝ ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ
Στους μαθητές προβάλλονται αποσπάσματα βίντεο
https://www.youtube.com/watch?v=Xhtg67JbyH4, https://www.youtube.com/watch?v=Jw7sxYFbMqA
και εικόνες από την περιήγηση σε ευρήματα, αλλά και αναπαραστάσεις σε γνωστούς νεολιθικούς οικισμούς όπως το Διμήνι, η Χοιροκοιτία και το Δισπηλιό. Από πριν έχει μοιραστεί το ανάλογο φύλλο εργασίας (1), που θα προσφέρει στους μαθητές την κατάλληλη καθοδήγηση για τα σημεία που θα πρέπει να προσέξουν στα βίντεο, ώστε στη συνέχεια να τα καταγράψουν στους πίνακες και να εντοπίσουν τα καινούρια στοιχεία που αφορούν τη ζωή του νεολιθικού ανθρώπου.
Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΤΟΝ ΝΕΟΛΙΘΙΚΟ ΟΙΚΙΣΜΟ
Στους μαθητές προβάλλονται διαφάνειες σε power point (πηγή από το διαδίκτυο) όπου γίνεται μία σύνοψη των ευρημάτων των παραπάνω δραστηριοτήτων ενώ, παράλληλα εισάγονται και εξηγούνται οι καινούριοι όροι. Έπειτα, οι μαθητές εξασκούνται στις νέες έννοιες στο πρόγραμμα hot potatoes με ασκήσεις πολλαπλής επιλογής και αντιστοίχισης.
http://users.sch.gr/asoulioti/match.htm
http://users.sch.gr/asoulioti/match2.htm
ΠΕΡΙΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΜΕ ΟΡΟΥΣ ΤΗΝ ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ
Οι μαθητές παίρνουν τις κάρτες της πρώτης δραστηριότητας και τις συγκρίνουν ανά κατηγορίες (τροφή, ενδυμασία, κατοικία, ασχολίες κτλ), έπειτα με κάρτες και λέξεις φτιάχνουν έναν πίνακα σε χαρτόνι με τις αντίστοιχες διαφορές τους. Έπειτα, παρακολουθούν ένα βίντεο με την εξέλιξη από την παλαιολιθική στην νεολιθική εποχή και συγκρίνουν τα δικά τους ευρήματα με τα δεδομένα της προβολής.
ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΟ ΣΤΟΝ ΝΕΟΛΙΘΙΚΟ ΑΝΘΡΩΠΟ
Οι μαθητές συγκρίνουν εικόνες της παλαιολιθικής, νεολιθικής και της σύγχρονης εποχής και δίνουν τις δικές τους ερμηνείες, απαντώντας στα αντίστοιχα ερωτήματα του φύλλου εργασίας (2).
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Ζητείται από τους μαθητές να δημιουργήσουν σε ομάδες ένα comic, με το οποίο θα σκιαγραφείται η καθημερινότητα του νεολιθικού ανθρώπου. (Αν υπάρχει η δυνατότητα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και το online πρόγραμμα κατασκευής comic “toondoo”).
ΠΕΣ ΜΟΥ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΟΥ
Στους μαθητές δίνεται πηλός, άχυρα, πέτρες και κοχύλια και τους ζητείται να κατασκευάσουν έναν μικρό οικισμό με τα σπίτια, τα εργαλεία και τα καθημερινά αντικείμενα (κοσμήματα, ειδώλια, αγγεία κτλ).
ΓΙΝΟΜΑΣΤΕ ΤΕΧΝΙΤΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ